Tarihte Bugün: 20 mayis
OLAYLAR
325 - Roma imparatoru Konstantin, ilk Ekümenik Konsilin İznik'te düzenlenmesini sağladı.
1481 - II. Beyazıt, Osmanlı padişahı oldu.
1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine I. Mustafa, ikinci kez tahta çıkarıldı.
1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylülde Güney orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky Kuzey'e katılacaktır.
1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
1878 - II. Abdülhamit'i devirmek, Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla Çırağan baskınını düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un kinetoscope adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi seyirci kalabalığının üzerinde düştü, bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux ünlü gotik romanı Operadaki Hayalet'i 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk başkanı oldu.
1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
1932 - Avusturya şansölyeliğine Hıristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi.
1953 - Amerikalı bayan Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süper sonik hızla uçan ilk bayan oldu.
1955 - Akis dergisi Yazı İşleri Müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolünde yaptı.
1963 - Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
1964 - İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
1971 - Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
1974 - THKP-C davasından yargılanan ve iki yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında, halkın %60'ı eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde meclise verilen teklifi reddetti.
1983 - AIDS'e yol açan HIV Virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
1983 - Anavatan Partisi (ANAP) Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
1983 - Büyük Türkiye Partisi (BTP) Emekli Orgeneral Ali Fethi Esener başkanlığında kuruldu.
1983 - Halkçı Parti, Necdet Calp başkanlığında sosyal demokratlar tarafından kuruldu.
1990 - Milli Savunma Bakanı Safa Giray, Hava Kuvvetleri'nden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için ordudan atıldığını açıkladı.
1990 - Romanya'da; Ion Iliescu cumhurbaşkanı seçildi.
2000 - Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi yaralandı.
2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla Dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülüne layık görüldü.
2013 - The Doors grubunun klavyecisi ve kurucusu Ray Manzarek, safra kanalı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
DOĞUMLAR
1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
1851 - Emile Berliner, Alman asıllı ABD'li mucit (ö. 1929)
1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
1908 - James Stewart, ABD'li aktör (ö. 1997)
1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim adamı (ö. 1967)
1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu
1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
1982 - Petr Cech, Çek Futbolcu
1983 - Oscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu
ÖLÜMLER
1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kaşif (d. 1451)
1622 - II. Osman, Osmanlının 16. Padişahı (d. 1604)
1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşında İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
1878 - Ali Suavi, "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
2000 - Malik Sealy, NBA oyuncusu (d.1970)
2000 - Jean Pierre Rampal, Fransız flüt virtüözü (d. 1922)
2002 - Stephen Jay Gould, ABD'li paleontolog (d. 1941)
2012 - Eugene Polley, ABD'li bilim insanı ve mucit (d. 1915)
2013 - Ray Manzarek, ABD'li müzisyen (d. 1939)
BAYRAMLAR VE YILDÖNÜMLERİ
*Dünya Metroloji Günü
325 - Roma imparatoru Konstantin, ilk Ekümenik Konsilin İznik'te düzenlenmesini sağladı.
1481 - II. Beyazıt, Osmanlı padişahı oldu.
1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine I. Mustafa, ikinci kez tahta çıkarıldı.
1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylülde Güney orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky Kuzey'e katılacaktır.
1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
1878 - II. Abdülhamit'i devirmek, Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla Çırağan baskınını düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un kinetoscope adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi seyirci kalabalığının üzerinde düştü, bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux ünlü gotik romanı Operadaki Hayalet'i 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk başkanı oldu.
1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
1932 - Avusturya şansölyeliğine Hıristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi.
1953 - Amerikalı bayan Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süper sonik hızla uçan ilk bayan oldu.
1955 - Akis dergisi Yazı İşleri Müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolünde yaptı.
1963 - Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
1964 - İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
1971 - Anayasa Mahkemesi, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
1974 - THKP-C davasından yargılanan ve iki yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında, halkın %60'ı eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde meclise verilen teklifi reddetti.
1983 - AIDS'e yol açan HIV Virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
1983 - Anavatan Partisi (ANAP) Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
1983 - Büyük Türkiye Partisi (BTP) Emekli Orgeneral Ali Fethi Esener başkanlığında kuruldu.
1983 - Halkçı Parti, Necdet Calp başkanlığında sosyal demokratlar tarafından kuruldu.
1990 - Milli Savunma Bakanı Safa Giray, Hava Kuvvetleri'nden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için ordudan atıldığını açıkladı.
1990 - Romanya'da; Ion Iliescu cumhurbaşkanı seçildi.
2000 - Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi yaralandı.
2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla Dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülüne layık görüldü.
2013 - The Doors grubunun klavyecisi ve kurucusu Ray Manzarek, safra kanalı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
DOĞUMLAR
1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
1851 - Emile Berliner, Alman asıllı ABD'li mucit (ö. 1929)
1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
1908 - James Stewart, ABD'li aktör (ö. 1997)
1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim adamı (ö. 1967)
1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu
1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
1982 - Petr Cech, Çek Futbolcu
1983 - Oscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu
ÖLÜMLER
1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kaşif (d. 1451)
1622 - II. Osman, Osmanlının 16. Padişahı (d. 1604)
1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşında İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
1878 - Ali Suavi, "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
2000 - Malik Sealy, NBA oyuncusu (d.1970)
2000 - Jean Pierre Rampal, Fransız flüt virtüözü (d. 1922)
2002 - Stephen Jay Gould, ABD'li paleontolog (d. 1941)
2012 - Eugene Polley, ABD'li bilim insanı ve mucit (d. 1915)
2013 - Ray Manzarek, ABD'li müzisyen (d. 1939)
BAYRAMLAR VE YILDÖNÜMLERİ
*Dünya Metroloji Günü