Today in History: 9 May
OLAYLAR
1485 - Davutpaþa Lisesi, dönemin sadrazamý Davut Paþa tarafýndan 'Mekteb-i Sübyan' adýyla kuruldu. Okul 1874'te Rüþtiye Mektebi'ne dönüþtü.
1868 - Nevada Eyaleti'nde bulunan Reno þehri kuruldu.
1926 - ABD'li kaþif Amiral Richard E. Byrd, Kuzey Kutbu'na doðru ilk uçuþunu yaptý.
1935 - Cumhuriyet Halk Fýrkasý Dördüncü Büyük Kurultayý toplandý. Kurultayda fýrka yerine parti sözcüðü benimsendi. Altý ok daha ayrýntýlý þekilde ele alýndý. "Partinin güttüðü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanýmlandý.
1936 - Benito Mussolini, Ýtalya Faþist Ýmparatorluðu'nu ilan etti.
1936 - Ýtalya resmen Etiyopya'yý ilhak etti.
1945 - Nazi gizli servisi Gestapo'nun þefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutaný Hermann Göring, ABD 7. Ordusu'na esir düþtü.
1950 - Avrupa Günü, 1950'de Robert Schumann, Avrupa'nýn güvenliði için kaçýnýlmaz olan birleþik bir Avrupa fikrini ortaya çýkardý. Schuman Bildirgesi olarak bilinen bu sunuþ, Avrupa Birliði'nin temellerini attý. Sonra, 1985 Milan Zirvesi'nde 9 Mayýs'ýn Avrupa Günü olarak kutlanmasý kararý alýndý.
1955 - Anneler Günü, Türkiye'de ilk kez kutlandý.
1955 - Batý Almanya NATO'ya katýldý.
1958 - Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatýldý. Yazý iþleri müdürleri Mehmet Altan Öymen 10 ay, Tarýk Holulu 16 ay hapis cezasýna çarptýrýldý.
1960 - ABD Gýda ve Ýlaç Ýdaresi (FDA), ilk doðum kontrol hapýnýn piyasaya sürülmesini onayladý.
1970 - Çoðu üniversite öðrencisi 75.000-100.000 dolayýnda savaþ karþýtý Washington, D.C.'de ABD'nin Vietnam Savaþý'na son vermesi için gösteri yaptý.
1971 - Darüþþafaka Lisesi'ne kýz öðrenci alýnmasý kararlaþtýrýldý.
1975 - Ankara ve Mersin Öðretmen Okullarý'nda çýkan öðrenci çatýþmalarýnda 13 öðrenci yaralandý. Gazi Eðitim Enstitüsü 10 gün kapatýldý.
1978 - Ýtalya'da Kýzýl Tugaylar örgütünün 16 Mart'ta kaçýrdýðý eski baþbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanýn bagajýnda bulundu.
1978 - Bir grup , Yýldýz Teknik Üniversitesi'nde dersten çýkan öðrencilerin üzerine ateþ açtý: 3 kiþi öldü, 12 kiþi yaralandý.
1979 - Ýstanbul'da tümsarraf ve kuyumcular, hükümetin altýn piyasasýný kontrol altýna almayý amaçlayan kararýný protesto için kepenk indirdiler.
1984 - Yaþar Kemal'e Fransýz devlet niþaný "Legion d'Honneur" verildi.
1987 - Polonya havayollarýna ait bir yolcu uçaðý Varþova'dan New York'a gitmek üzere havalandýktan hemen sonra düþtü: 183 kiþi öldü.
1988 - Mardin’in Nusaybin ilçesi Taþköyü’nün Behmenin mezrasýný basan PKK'lý teröristler, bir aileden 8’i çocuk, 2’si kadýn 11 kiþiyi katlettiler, 2 çocuk aðýr yaralandý. PKK'lý teröristlerin Þýrnak baskýnýnda kaçýrdýklarý 3 kiþi de ölü bulundu.
2000 - Aralarýnda Uður Mumcu suikasti faillerinin de bulunduðu 9 kiþinin sorgusu sürüyor. Ankara DGM Savcýsý Hamza Keleþ, faili meçhullerle ilgili önemli bilgilere ulaþýldýðýný belirtti.
2000 - Ýstanbul DGM'de, Susurluk sanýklarý ve Alaattin Çakýcý ayný gün yargýlandý.
2000 - Çankaya Köþkü'nü terk etmeden önce 80'e yakýn devlet baþkanýna veda mektubu yazan Süleyman Demirel; Hafýz Esad, Muammer Kaddafi, Saddam Hüseyin, Slobodan Miloševic ve Pervez Müþerref'i listesine dahil etmedi.
2000 - Devlet Bakaný Recep Önal, Türkiye - Suriye arasýndaki ticaret hacmini 1 milyar dolarýn üzerine çýkarmayý hedeflediklerini açýkladý.
2000 - Macaristan'da düzenlenen ve olimpiyat elemelerine hazýrlýk niteliði taþýyan 17. Uluslararasý Szeged Kürek Þampiyonasý'nda Türk sporcularý iki altýn, dört gümüþ ve üç bronz madalya kazandý. Kürekçilerimiz, Türk Kürek tarihinde de en fazla madalya kazanan ekip oldu.
2000 - Schuman Bildirgesi'nin 50. yýldönümü AB kurumlarýnca kutlandý.
2001 - Gana'nýn baþkenti Akra'da futbol maçýnda izdihamda 130 kiþi öldü.
2002 - Taburcu olduktan sonra çalýþmalarýný evinde sürdüren Baþbakan Bülent Ecevit, 'görevini býrakmayacaðýný' söyledi.
DOÐUMLAR
1740 - Giovanni Paisiello, Ýtalyan besteci (ö. 1816)
1800 - John Brown, ABD'li kölecilik karþýtý isyancý lider (ö. 1859)
1814 - John Brougham, Ýrlanda asýllý ABD'li oyuncu ve oyun yazarý (ö. 1880)
1860 - James Matthew Barrie, ABD'li yazar (ö. 1937)
1860 - William Kemmler, ABD'li suçlu katil (elektrikli sandalye ile idam edilen ilk kiþi) (ö. 1890)
1874 - Howard Carter, Ýngiliz arkeolog (ö. 1939)
1883 - Jose Ortega y Gasset, Ýspanyol filozof (ö. 1955)
1909 - Gordon Bunshaft, ABD’li mimar (ö. 1990)
1936 - Albert Finney, Ýngiliz oyuncu
1937 - Rafael Moneo, Ýspanyol mimar
1940 - James L. Brooks, Amerikalý yapýmcý, senarist ve yönetmen
1946 - Candice Bergen, ABD'li oyuncu
1962 - David Gahan, Ýngiliz þarkýcý ve Depeche Mode solisti
1972 - Lisa Ann, ABD'li porno yýldýzý
1993 - Ryosuke Yamada, Japon sanatçý
ÖLÜMLER
1805 - Friedrich Schiller, Alman þair ve düþünür (d. 1759)
1931 - Albert Abraham Michelson, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1852)
1942 - Vedat Tek, Türk mimar (d. 1873)
1976 - Ulrike Meinhof, Alman devrimci (d. 1934)
1977 - James Jones, ABD'li yazar (d. 1921)
1978 - Aldo Moro, Ýtalya Baþbakaný (d. 1916)
1985 - Edmond O'Brien, ABD'li aktör (d. 1915)
1998 - Haþim Nezihi Okay, Türk þair (d. 1904)
2001 - Nikos Sampson, EOKA-B isimli örgütün lideri (d. 1935)
2011 - Wouter Weylandt, Belçikalý sporcu (d. 1984)
2015 - Kenan Evren, Türk asker ve devlet adamý, Türkiye'nin 7. Cumhurbaþkaný (d. 1917)
BAYRAMLAR VE YILDÖNÜMLERÝ
*Zafer Günü (Sovyetler Birliði)
*Avrupa Günü (5 Mayýs ve 9 Mayýs)
*Dünya Ýstatistik Günü
1485 - Davutpaþa Lisesi, dönemin sadrazamý Davut Paþa tarafýndan 'Mekteb-i Sübyan' adýyla kuruldu. Okul 1874'te Rüþtiye Mektebi'ne dönüþtü.
1868 - Nevada Eyaleti'nde bulunan Reno þehri kuruldu.
1926 - ABD'li kaþif Amiral Richard E. Byrd, Kuzey Kutbu'na doðru ilk uçuþunu yaptý.
1935 - Cumhuriyet Halk Fýrkasý Dördüncü Büyük Kurultayý toplandý. Kurultayda fýrka yerine parti sözcüðü benimsendi. Altý ok daha ayrýntýlý þekilde ele alýndý. "Partinin güttüðü bütün bu esaslar Kemalizm prensipleridir" denilerek, Kemalizm ilk kez resmi olarak tanýmlandý.
1936 - Benito Mussolini, Ýtalya Faþist Ýmparatorluðu'nu ilan etti.
1936 - Ýtalya resmen Etiyopya'yý ilhak etti.
1945 - Nazi gizli servisi Gestapo'nun þefi, Reichstag ve Hava Kuvvetleri Komutaný Hermann Göring, ABD 7. Ordusu'na esir düþtü.
1950 - Avrupa Günü, 1950'de Robert Schumann, Avrupa'nýn güvenliði için kaçýnýlmaz olan birleþik bir Avrupa fikrini ortaya çýkardý. Schuman Bildirgesi olarak bilinen bu sunuþ, Avrupa Birliði'nin temellerini attý. Sonra, 1985 Milan Zirvesi'nde 9 Mayýs'ýn Avrupa Günü olarak kutlanmasý kararý alýndý.
1955 - Anneler Günü, Türkiye'de ilk kez kutlandý.
1955 - Batý Almanya NATO'ya katýldý.
1958 - Yeni Gün gazetesi ve Akis dergisi birer ay kapatýldý. Yazý iþleri müdürleri Mehmet Altan Öymen 10 ay, Tarýk Holulu 16 ay hapis cezasýna çarptýrýldý.
1960 - ABD Gýda ve Ýlaç Ýdaresi (FDA), ilk doðum kontrol hapýnýn piyasaya sürülmesini onayladý.
1970 - Çoðu üniversite öðrencisi 75.000-100.000 dolayýnda savaþ karþýtý Washington, D.C.'de ABD'nin Vietnam Savaþý'na son vermesi için gösteri yaptý.
1971 - Darüþþafaka Lisesi'ne kýz öðrenci alýnmasý kararlaþtýrýldý.
1975 - Ankara ve Mersin Öðretmen Okullarý'nda çýkan öðrenci çatýþmalarýnda 13 öðrenci yaralandý. Gazi Eðitim Enstitüsü 10 gün kapatýldý.
1978 - Ýtalya'da Kýzýl Tugaylar örgütünün 16 Mart'ta kaçýrdýðý eski baþbakan Aldo Moro'nun cesedi Roma'da bir arabanýn bagajýnda bulundu.
1978 - Bir grup , Yýldýz Teknik Üniversitesi'nde dersten çýkan öðrencilerin üzerine ateþ açtý: 3 kiþi öldü, 12 kiþi yaralandý.
1979 - Ýstanbul'da tümsarraf ve kuyumcular, hükümetin altýn piyasasýný kontrol altýna almayý amaçlayan kararýný protesto için kepenk indirdiler.
1984 - Yaþar Kemal'e Fransýz devlet niþaný "Legion d'Honneur" verildi.
1987 - Polonya havayollarýna ait bir yolcu uçaðý Varþova'dan New York'a gitmek üzere havalandýktan hemen sonra düþtü: 183 kiþi öldü.
1988 - Mardin’in Nusaybin ilçesi Taþköyü’nün Behmenin mezrasýný basan PKK'lý teröristler, bir aileden 8’i çocuk, 2’si kadýn 11 kiþiyi katlettiler, 2 çocuk aðýr yaralandý. PKK'lý teröristlerin Þýrnak baskýnýnda kaçýrdýklarý 3 kiþi de ölü bulundu.
2000 - Aralarýnda Uður Mumcu suikasti faillerinin de bulunduðu 9 kiþinin sorgusu sürüyor. Ankara DGM Savcýsý Hamza Keleþ, faili meçhullerle ilgili önemli bilgilere ulaþýldýðýný belirtti.
2000 - Ýstanbul DGM'de, Susurluk sanýklarý ve Alaattin Çakýcý ayný gün yargýlandý.
2000 - Çankaya Köþkü'nü terk etmeden önce 80'e yakýn devlet baþkanýna veda mektubu yazan Süleyman Demirel; Hafýz Esad, Muammer Kaddafi, Saddam Hüseyin, Slobodan Miloševic ve Pervez Müþerref'i listesine dahil etmedi.
2000 - Devlet Bakaný Recep Önal, Türkiye - Suriye arasýndaki ticaret hacmini 1 milyar dolarýn üzerine çýkarmayý hedeflediklerini açýkladý.
2000 - Macaristan'da düzenlenen ve olimpiyat elemelerine hazýrlýk niteliði taþýyan 17. Uluslararasý Szeged Kürek Þampiyonasý'nda Türk sporcularý iki altýn, dört gümüþ ve üç bronz madalya kazandý. Kürekçilerimiz, Türk Kürek tarihinde de en fazla madalya kazanan ekip oldu.
2000 - Schuman Bildirgesi'nin 50. yýldönümü AB kurumlarýnca kutlandý.
2001 - Gana'nýn baþkenti Akra'da futbol maçýnda izdihamda 130 kiþi öldü.
2002 - Taburcu olduktan sonra çalýþmalarýný evinde sürdüren Baþbakan Bülent Ecevit, 'görevini býrakmayacaðýný' söyledi.
DOÐUMLAR
1740 - Giovanni Paisiello, Ýtalyan besteci (ö. 1816)
1800 - John Brown, ABD'li kölecilik karþýtý isyancý lider (ö. 1859)
1814 - John Brougham, Ýrlanda asýllý ABD'li oyuncu ve oyun yazarý (ö. 1880)
1860 - James Matthew Barrie, ABD'li yazar (ö. 1937)
1860 - William Kemmler, ABD'li suçlu katil (elektrikli sandalye ile idam edilen ilk kiþi) (ö. 1890)
1874 - Howard Carter, Ýngiliz arkeolog (ö. 1939)
1883 - Jose Ortega y Gasset, Ýspanyol filozof (ö. 1955)
1909 - Gordon Bunshaft, ABD’li mimar (ö. 1990)
1936 - Albert Finney, Ýngiliz oyuncu
1937 - Rafael Moneo, Ýspanyol mimar
1940 - James L. Brooks, Amerikalý yapýmcý, senarist ve yönetmen
1946 - Candice Bergen, ABD'li oyuncu
1962 - David Gahan, Ýngiliz þarkýcý ve Depeche Mode solisti
1972 - Lisa Ann, ABD'li porno yýldýzý
1993 - Ryosuke Yamada, Japon sanatçý
ÖLÜMLER
1805 - Friedrich Schiller, Alman þair ve düþünür (d. 1759)
1931 - Albert Abraham Michelson, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1852)
1942 - Vedat Tek, Türk mimar (d. 1873)
1976 - Ulrike Meinhof, Alman devrimci (d. 1934)
1977 - James Jones, ABD'li yazar (d. 1921)
1978 - Aldo Moro, Ýtalya Baþbakaný (d. 1916)
1985 - Edmond O'Brien, ABD'li aktör (d. 1915)
1998 - Haþim Nezihi Okay, Türk þair (d. 1904)
2001 - Nikos Sampson, EOKA-B isimli örgütün lideri (d. 1935)
2011 - Wouter Weylandt, Belçikalý sporcu (d. 1984)
2015 - Kenan Evren, Türk asker ve devlet adamý, Türkiye'nin 7. Cumhurbaþkaný (d. 1917)
BAYRAMLAR VE YILDÖNÜMLERÝ
*Zafer Günü (Sovyetler Birliði)
*Avrupa Günü (5 Mayýs ve 9 Mayýs)
*Dünya Ýstatistik Günü